آیا امکان انتشار دوباره مقالات در همایشها و مجلات وجود دارد؟
پژوهشگران پرشماری هستند که تمایل دارند یکی از اثرات خود را به نوعی از نو منتشر کنند. مثلاً پس از ارائۀ مقالۀ خود به صورت شفاهی یا پوستر، با هدف انتشار جزئیات بیشتر پژوهششان و شاید کسب مزیت و منافع بیشتر، تصمیم میگیرند مقالات خود را در نشریات پژوهشی منتشر کنند. اما آیا این کار از لحاظ اخلاق پژوهش یا کپیرایت درست است؟
نظرات متفاوتی در این زمینه وجود دارد و نمیتوان پاسخ دقیق و قاطعی به این پرسش داد. در واقع باید شرایط متعددی بررسی شود تا پاسخ متناسب و قابل اجماع ارائه شود. برای پاسخگویی، در ادامه، پرسشها به صورت ریزتر و تحت شرایط مشخص مطرح شدهاند.
آیا میتوان مقالۀ منتشرشده در یک مجله را در مجلهای دیگر هم منتشر کرد؟
مشخص است که نه. پیشفرض انتشار یک اثر در مجلات علمی این است که یک آثار تازه و نو هستند. انتشار دوبارۀ یک اثر در یک مجلۀ دیگر، در فضایی دانشگاهی به معنیِ یک ادعای فریبکارانه و کاری کاملاً غیر حرفهای است.
آیا میتوان مقالۀ منتشرشدهمان را به زبانی دیگر ترجمه و منتشر کنیم؟
در حالت کلی بله، ولی باید دقت کرد که حتماً قبل از ترجمه از ناشر یا سردبیر مجلۀ اول اجازه بگیریم (اگر نیاز بود کتباً) و حتماً هنگام ارسال ترجمه به نشریه جدید، با درج جملهای اذعانگونه به اطلاع سردبیر آن برسانیم که این مقاله ترجمهای است از یک مقاله که در یک مجله به زبانی دیگر منتشر شده است (1). عموماً هدف این کار، میتواند انتشار حداکثری دانش باشد اما باید توجه داشت که کمیتههای ارتقاء و داوری میتوانند امتیازی به ترجمۀ آن ندهند و پژوهشگر نباید مدعی دریافت امتیاز یک اثر جدید باشد؛ او تنها مستحق امتیاز ترجمه است نه امتیاز یک اثر پژوهشی جدید.
آیا میتوان مقالات ارائهشده در همایشها را در مجلات منتشر کرد؟
با رعایت بعضی شرایط، بله. به این توضیحات دقت کنید:
ژانگ (2016) معتقد است انتشار دوباره مقالۀ همایش که قبلاً منتشرشده، قابل قبول است، به این شرط که 60 درصد یا بیشتر از 60 درصد محتوا، جدید باشد و حرف نو داشته باشد. همچنین اجازۀ کپیرایت باید از صاحب نشر، کسب شود و در هر بخشی که لازم است و صاحب حق بخواهد، باید قدردانی صورت گیرد (2، 3).
پایگاه ادیتیج اینسایتس (2017) معتقد است میتوان یک مقاله را در یک همایش ارائه داد و سپس در مجله به چاپ رساند البته به این شرط که مقالۀ مجله حداقل دارای 30 درصد دادههای جدید یا متفاوتی باشد که قبلاً در جایی ارائه نشده باشد و البته این امر باید به اطلاع سردبیر مجله رسانده شود (4).
در یک اظهار نظر عملگراتر، ایرلند، انتشار دوبارۀ یک اثر را در شرایطی اخلاقی و قابل قبول میداند اثر دوم یک اثر «جدید» باشد و در شرایطی میتوانیم بگوییم یک اثر جدید است که به طور همزمان این سه شرط را برآورده کند:
1- پرسشهای پژوهش جدید یا تصحیحشده داشته باشد؛
2-مباحث نظری جدیدی داشته باشد؛ و
3-دادههای اضافی یا جدید داشته باشد (5).
پسندیدهتر و حرفهایتر این است که در صفحۀ نخست مقاله و به صورت پانویس، جملۀ اذعانگونهای درج شود که تمام یا بخشهایی از این مقاله، با عنوان «....» در همایش «...» ارائه شده است. به این ترتیب، سردبیر تصمیم میگیرد که با توجه به سیاستهای نشریه، آیا این مقاله قابل انتشار هست یا خیر. به این صورت، ما کاملاً شفاف و اصولی رفتار کردهایم و هیچ جای شک و شبههای مبنی بر نیت صحیح ما باقی نمیماند.
بنابراین اگر یک مقاله در یک همایش به صورت شفاهی ارائه شده باشد با رعایت مواردی که در بالا ذکر شد، امکان انتشار آن به عنوان یک مقاله در مجلات قابل تصور است.
مرجع:
عباسیان، زهره (1397). آیا امکان انتشار دوباره مقالات در همایشها و مجلات وجود دارد؟. بازیابی روز ماه سال، از http://www.samimnoor.ir/view/fa/ArticleView?itemId=70